دستورالعمل فني احداث و نگهداري باغ انگور ديم
تهيه زمين و بستر سازي:
در اين زمينه، بايستي همزمان دو كار متفاوت انجام گيرد:
1. سطح زمين را بصورتي شيب بندي كرد كه براي هر درختچه مو يك حوزه آبگير ايجاد شود، بطوريكه اين حوزه آبگير در فاصله بين دو بوته مجاور تقسيم شده باشد، با اين كارآبهاي ناشي از بارندگي هاي فصلي را به سمت هربوته هدايت نموده و بدين ترتيب استفاده بهينه از نزولات جوي بعمل مي آيد.
2. در حوزه نفوذ ( اطراف تنه ) مي بايست نفوذپذيري را افزايش و روان آبي را كاهش داد به اين منظور، بايد اين منطقه را شخم زد از مالچ و از مواد جاذب الرطوبه، كود دامي و مواد آلي نيز در اين منطقه استفاده كرد.
چاله كني:
مي بايست از اواخر مرداد تا اوايل شهريور ماه چاله هاي كاشت حفر شوند. ابعاد گودال 100×100 سانتي متر با ارتفاع 120 سانتي متر انتخاب مي شود، البته در خاكهاي حاصلخيزتر مي توان ابعاد چاله ها را كمتر از ميزان فوق الذكر در نظر گرفت. جهت پركردن چاله هاي كاشت، علاوه بر خاك سطحي مي توان از كود دامي ، پوشال برنج، سوپرجاذبها و يا مواد ديگري كه نفوذپذيري خاك را افزايش مي دهند استفاده كرد. معمولاً تا حدود 20 سانتي متر از ته چاله را با مخلوط كودهاي دامي، فسفاته و پتاسه پر نموده و سپس بر روي آنها 30-20 سانتي متر خاك سطحي ( ترجيحاً خاك سبك ) ريخته و سپس قلمه انگور را كه در حال گذراندن دوران خواب است داخل گودال مي كاريم سطح چاله بايستي پايين تر از سطوح خاك اطراف بوده بصورتيكه با يك شيب ملايم آب اطراف را به چاله ها هدايت نمايد، پس از سبز شدن قلمه، توصيه مي شود از مالچ پلاستيكي روي سطح چاله استفاده كرده و آن را با لايه نازكي از خاك بپوشانند، اين كار به منظور كاهش ميزان تبخير و تعرق، انجام مي شود.
كاشت قلمه:
اگر در منطقه مورد كاشت، زمستان با يخبندان شديد توام باشد بايستي در اواخر زمستان اقدام به كشت قلمه نمود، ليكن اگر زمستان ملايم باشد مي توان قلمه را در اواسط پاييز در محل اصلي كاشت در اين حالت، آب حاصل از بارش باران و برف، باعث استقرار اوليه قلمه مي شود. قلمه به طول يك متر خواهد بود كه بصورت مورب در چاله قرار مي گيرد(بهتر ايت از قلمه پاشنه دار استفاده شود).
فواصل كاشت انگور ديم به ميزان بارندگي بستگي دارد و از 4*5متر در منطقه با بارندگي بيش از 500 ميليمتر تا 7*7 متر در مناطق با بارندگي 200 ميليمتر متغير است. ( در مناطق با بارندگي 300-200 ميليمتر فواصل كاشت 6*6 متر است ).
در بسياري از موارد كاشت نهال نتيجه بهتري از قلمه بدنبال خواهد داشت بخصوص اينكه داراي تلفات كمتري خواهد بود.
- تامين نهال:
نهال مورد استفاده از ارقام مرغوب تجاري ، اصيل ، سالم و با كيفيت انتخاب شود كه تحت نظارت كميته فني نهال استان توليد وداراي گواهي بهداشتي از مديريت حفظ نباتات و مورد تاييد موسسه تحقيقات ثبت وگواهي بذر و نهال باشد، از نهال انگور سالم و مناسب براي تازه خوري كه داراي حبه درشت، بازار پسند، بيدانه و خاصيت حمل و نقل بالا باشد استفاده شود.
استاندارد نهال انگور:
ارتفاع نهال حداقل 30 سانتيمتر و قطر آن يك سانتيمتر سن نهال از زمان كاشت قلمه حداكثر 2 سال باشد.
- پوشش و قيم گذاري نهال:
نهال هايي كه واكاري مي شوند مي بايست از قيم براي هدايت رشد و حفاظت نهال در برابر باد استفاده گردد، پوشانيدن نهالها با شاخ و برگ درختان براي حفاظت آنها در برابر سرمازدگي زمستانه امري بسيار مهم مي باشد.
.
- انجام هرس فرم دهي:
پس از اینکه نهالهاي انگور جدید کشت شدند سر نهال در 50 سانتی متری از سطح خاك قطع می شود. در طول اولین فصل رشد، جوانه برداری بهاره یا تابستانه که رشد درخت در فصل اول را هدایت می کند می تواند نخستین هرس دوره خواب را تسهیل نماید اما این عمل ضروری نیست. قطع شاخه های متقاطع، پاجوش و نرکها می تواند موثر باشد. به عنوان یک قاعده تا آنجا که ممکن است باید سطح برگ را بیشتر کرد تا رشد درخت به حداکثر برسد.
هرس انگور پس از اولین فصل رشد در تعیین شکل نهائی و عملکرد آن سرنوشت ساز است. حذف شاخه های غیراصلی غالباً نخستین هرس دوره خواب نامیده میشود.
در كاشت ديم بايستي طوري هرس كنيم كه اولاً رشد رويشي بيش از حد نشود و ثانياً نور زياد به درون تاج نرسد. معمولاً هرس شديد زمستانه منجر به رشد رويشي زياد از حد در تابستان خواهد شد كه در كشت ديم، نامطلوب مي باشد. اگر چه انجام هرس زمستانه در انگور ضروري است در كشت ديم حتي الامكان از بريدن شاخه هاي اضافي اجتناب مي شود.
- نگهداري باغ قبل از شروع باردهي:
اين عمليات شامل مواردي نظير شخم ساليانه بين رديفها ، تهيه ، حمل و پخش كودهاي دامي وشيميايي، مبارزه با آفات، بيماريها و علفهاي هرز، هرس و... مي باشد.
اجراي سيستم رو سيمي روسيمي
انتخاب نوع سيستم روسيمي يا كوردون به شرايط آب و هواي هر منطقه بستگي دارد . سيم مورد استفاده مي بايست گالوانيزه از نوع مرغوب باشد و از نظر استحكام و مقاومت توان تحمل بار اضافه شده را داشته باشد. در صورتي كه از آهن آلات براي پايه هاي استفاده شود زدن ضد زنگ براي پيشگيري از خورده شدن آهن ضروري است و اگر از پايه هاي بتني استفاده شود عيار بتن مورد استفاده بايد طوري باشد كه بتواند مقاومت كافي را ايجاد كرده و در برابر يخبندانهاي زمستانه دوام كافي را داشته باشد. ( عيار سيمان 250 باشد ) همچنين استفاده از ميلگرد مناسب در درون بتن پايه ها الزامي است. ( رعايت كليه اصول مربوط به استحكام بتن از جمله دانه بندي و نوع شن و ماسه و استفاده از ويبره و ... ضروري است ). فواصل پايه ها از يكديگر حداكثر 6 متر و از مهار بتني يا مهاركششي براي ثابت نگهداشتن ستونهاي ابتدا و انتهاي خط استفاده شود.
پايه ها مي بايست طوري در خاك قرار گيرند و مهار شوند كه در اثر بار حاصل از شاخ و برگ و ميوه هاي باغ و همچنين سرعت و قدرت باد منطقه دچار خمش يا جابجايي نشوند.
-نياز آبي:؛
نیاز آبی انگور بر حسب منطقه و رقم 7-5 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد. در آبیاری قطره ای نیاز آبی حدود 5-4 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می
تغذيه:
در زمان كاشت قلمه 150 گرم كودفسفاته و 150 گرم كود پتاسه بهمراه كود دامي پوسيده در چاله كاشت قرار مي گيرد. ميزان كود دامي مورد نياز 10 تن در هكتار در زمان كاشت و سپس هر دوسال يكبار20 تن در هكتار مي باشد. البته به منظور توليد ميوه مطلوب و اقتصادي، تغذيه تكميلي باغ ديم ضروري مي باشد كه بهتر است با استفاده از نتايج آزمون برگ و خاك انجام شود. ضمناً توصيه مي شودكه كود نيتراته و پتاسه را بصورت سرك و سالانه در اوايل بهار و در صورت امكان بهمراه آبياري تكميلي، در اختيار گياه قرار دهند.
- مراقبت و نگهداري:
در سالهاي خشك و كم باران و در موارد حاد، معمولاً يك يا چند نوبت آبياري تكميلي انجام مي دهند و همچنين به منظور جلوگيري از آفتاب سوختگي تنه از چسب چوب سفيد يا رنگ پلاستيك سفيد براي پوشش تنه استفاده مي شود. ضمناً در سالهاي كم آب بايستي مبارزه با علفهاي هرز و كنه ها با جديت و در چند نوبت انجام شود.
-عمليات ذخيره و حفظ رطوبت:
به منظور افزايش ظرفيت نگهداري آب خاك در منطقه ريشه از مواد جاذب الرطوبه مثل خاك برگ، پوكه هاي معدني، كود دامي، مالچ و سوپرجاذبها استفاده مي شود كه بويژه سوپرجاذبها قادرند تا چندين برابر وزن خود آب جذب كرده و ضمن بهبود نفوذپذيري خاك، در جذب و نگهداري رطوبت و در اختيار گذاشتن آن براي گياه در مواقع مورد لزوم موثر باشند. بطور كلي در كاشت ديم بايستي طوري عمل كرد تا از يك بارندگي مختصر، حداكثر بهره برداري بعمل آيد و آب در نواحي بين درختان جاري شده ( نفوذ نكند ) و به سمت منطقه ريشه (حوزه نفوذ) هدايت شود، اين كار به روشهاي مختلفي صورت مي پذيرد كه از جمله مي توان به:
نوارهاي كنتوري، تراسهاي كنتوري، تراسهاي ابرويي، انواع بانكتهاي هلالي، مثلثي و قايقي شكل، ريز حوضه مربعي، كرت بندي و نيم بندهاي دايره اي اشاره نمود.
|